مصاحبه با رئیس دانشکده علوم پزشکی استان هرمزگان در خصوص ختنه دختران

گزارش ویژه کمپین گام به گام تا توقف ناقص سازی جنسی زنان

سمیره حنایی- رایحه مظفریان

پیش از این مطالعات زیادی در زمینه ختنه دختران در استان هرمزگان توسط کمپین گام به گام تا توقف ناقص سازی جنسی زنان از شهرستان هایی از این استان منتشر شده است. ولی نکته اساسی اشاره قانونی جهت توجه به خاطیان و مجرمانیست که دست به انجام چنین عملی می زنند و در نظر گرفتن بخشی از جامعه به عنوان کسانی که قربانی این سنت می شوند. دو سال پیش مطلبی منتشر شد مبنی بر خونریزی ناشی از جراحت دختری به نام سحر بر اثر ختنه که با ارجاع به بیمارستان مرکزی شهرستان بوکان این خبر علنی شد. اما کدام مسئول عکس العمل نشان داد؟ آیا سحر تنها یک مورد خاص است؟ تکلیف باقی سحرها چیست؟

در بخشی با عنوان اعمال آسیب زا آمده است که بنابه ماده‌ی ۶۶۴ (بعد از اصلاح قانون، ماده ۶۶۳ به ۶۶۴ تغییر پیدا کرد) قانون مجازات اسلامی ناقص سازی جنسی زنان نوعی خشونت است که همچنان در مناطقی از ایران، هرمزگان و منطقه های کردنشین، انجام می گیرد. همچنین بنابر اجلاس عمومی شماره ۱۸ در سال ۲۰۱۴ با عنوان شیوه های مضر، به طور مشترک با کمیته رفع تبعیض علیه زنان بنا شد اقداماتی موثری در جهت اجرایی شدن ماده ۶۶۴ و جلوگیری از ناقص سازی جنسی زنان در سراسر کشور صورت بگیرد.

در ماده‌ی ۶۶۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ نیز آمده است که: “قطع و از بین بردن هر یک از دو طرف اندام تناسلی زن، موجب نصف دیه‌ی کامل زن است و قطع و از بین بردن بخشی از آن، به همان نسبت دیه دارد.” در این حکم فرقی میان باکره و غیر باکره، خردسال و بزرگسال، سالم و معیوب از قبیل رتقاء و قرناء نیست.

علاوه بر این ماده، مواد دیگری از همین قانون هم به مباحث مشابهی پرداخته اند: 
 ماده‌ی ۷۰۴: از بین بردن قدرت انزال یا تولید مثل مرد یا بارداری زن و یا از بین بردن لذت مقاربت زن یا مرد، موجب ارش اشت. 
 ماده‌ی ۷۰۷: از بین بردن کامل قدرت مقاربت، موجب دیه‌ی کامل است. 
 ماده‌ی ۷۰۸: از بین بردن یا نقص دائم یا موقت حواس یا منافع دیگر مانند لامسه، خواب و عادت ماهانه و نیز به وجود آوردن امراضی مانند لرزش، تشنگی، گرسنگی، ترس و غش، موجب ارش است. 
 ماد‌ی ۴۴۹: “ارش” دیه‌ی غیرمقدر است که میزان آن در شرع تعیین نشده است و دادگاه با لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تاثیر آن بر سلامت مجنی‌علیه و میزان خسارت وارده با در نظر گرفتن دیه‌ی مقدر و با جلب نظر کارشناس میزان آن را تعیین می‌کند. مقررات دیه‌ی مقدر در مورد ارش جریان دارد، مگر این‌که در این قانون ترتیب دیگری مقرر شود.

با وجود انتشار دو گزارش اخیر مهرخانه در خصوص فعالیت های در دست انجام دو نهاد مهم استان هرمزگان یعنی حوزه علمیه و بخش آسیب های اجتماعی استانداری به نظر می رسد یکی از اساسی ترین حوزه هایی که تداوم چنین سنتی به آن ها مربوط می شود سازمان علوم پزشکی که با وچود انتشار مطالب متعدد مسئول این سازمان از چنین آسیبی در استان آگاهی ندارد. این ضعف البته تنها به حوزه علوم پزشکی مربوط نمی شود بلکه در سایر حوزه های مرتبط هم وجود دارد که یا از وجد چنین آسیبی ابراز بی اطلاعی شده و یا بی توجهی و یا اینکه مسئولین دیر به فکر چاره افتاده اند. اگر چه این اواخر مسئولین استان هرمزگان لب به سخن گفتن در مورد تابویی کردند که سال ها پیش هیچ حوزه مطبوعاتی جرأت به زبان آوردن هم نداشت. امید است سایر مسئولین استان هایی مانند کرماانشاه و کردستان و آذربایجان غربی هم مسئولیت های واگذار شده را جدی گرفته و در راه ریشه کنی سنت ختنه دختران با فعالین این حوزه همگام شوند.

در ادامه خلاصه مصاحبه ای آمده است با دکتر سید حسین داودی (دکترای تغذیه) رئیس دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس (مدیر کل سازمان علوم پزشکی استان هرمزگان) که صحت ادعای ما  مبنی بر عدم آگاهی کافی از وضعیت منطقه تحت پوشش این نهاد را ثابت می کند. ایشان حتی از تکرار واژه ختنه در صحبت هایشان پرهیز دارند و تنها تکیه می کنند به سوال نخستین و آن را مرجع قرار می دهند!

نسخه صوتی مصاحبه در اینجا و یا پایان خبر قابل دریافت است.

• سوال: علوم پزشکی تا چه اندازه از شیوع ناقص سازی جنسی زنان در هرمزگان اطلاع دارد؟ چه برنامه ها و راهکارهایی ارائه داده است؟
• پاسخ: در مورد این مقوله اگر رویکرد اجتماعی به مسئله سلامت داشته باشیم عوامل موثر بر سلامت را در آیتم‌های دیگری هم داریم. مثل طلاق مثل همسرآزاری مثل کودک آزاری مثل اعتیادهمه این موارد جزو عواملی هستند که بر سلامت تاثیر گذارند. در تمام این سالها مسئولیتی داشتیم در عرصه استانی که چه از لحاظ نرم افزاری و چه از لحاظ سخت افزاری زیرساخت های سلامت را بهبود بخشیم. بر اساس ابزارهای که خودش در اختیار داشته قدم برداریم. طی سالهای گذشته مخصوصا در طی سال گذشته و امسال دانشگاه یکی از برنامه‌هایی که برای خودش تعریف کرده این است که نگاه به سلامت را با رویکرد اجتماعی دنبال کند؛ به عوامل اجتماعی موثر بر سلامت نگاه ویژه داشته باشد از جمله چالش و مشکلی که فرمودید! بعضی اوقات اطلاعات در دسترس ثبت شده است و در برخی مواقع صحبت نشده اما ما آموزش هایی در سطح استان داشتیم مخصوصا در منطقه قشم برگزار کردیم هم برای شیوخ و علمای منطقه و هم که افراد موثری در جامعه هستند. با خانم ها هم جلساتی داشتیم و مشکلات مرتبط با آسیب هایی که سبب صدمه به خانم ها می شود! آنها را پیگیری کردیم. این گونه امور! اموری نیستند که با مداخله (قابل حل باشند) چون یک نگاه و رویکرد و یک بحث رفتاری هست پس برای تغییر رفتار ما یکی از راه های مهم و مستمری که باید به آن توجه کنیم آموزش است. یکی از کانون هایی که می تواند در این امر به ما کمک کند رسانه می باشد. اگر ما و رسانه در کنار هم قرار بگیریم بسیاری از این چالش ها که شما یکی از آن ها را نام بردید از طریق آگاهی دادن به مردم حل خواهد شد. چون آگاهی باعث تغییر رفتار می شود.

https://www.fgm.rayehe.org/stop-fgm-iran/

مطالب مرتبط را اینجا می توانید دنبال کنید:

https://www.fgm.rayehe.org/minab/

https://www.fgm.rayehe.org/%D8%AE%D8%AA%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%9B-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B4%D9%85/