جرم انگاری ناقص سازی جنسی زنان در ایران و ابراز نگرانی کمیته حقوق کودک

رایحه مظفریان

مدرسه فمینیستی: دست‌کم ۲۰۰ میلیون زن و دختر در سراسر جهان قربانی ختنه زنان شده‌اند. این تعداد ۷۰ میلیون نفر بیشتر از آمار سال ۲۰۱۴ است. به دلیل همین آمار شوکه کننده، بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل در نیویورک امسال به مناسبت روز جهانی عدم مدارا با ختنه زنان، گفته که هیچ‌گاه پایان دادن به این اقدام این‌چنین فوری نبوده است. ششم فوریه / ۱۷ بهمن‌ماه روز جهانی مبارزه با ختنه زنان است. بر اساس گزارش‌های جهانی، در هر ۱۰ ثانیه در جهان دختری ختنه می‌شود. در سالهای تلاش فعالان این عرصه در سراسر جهان ۳۰ کشور در لیست کشورهای ختنه کننده جای گرفته اند که اندونزی امسال موفق شد یونیسف را متقاعد کند تا در این لیست جای بگیرد اما فعالان حقوق کودک و زنان در ایران و بیش از ده کشور دیگر از جمله پاکستان، هند، مالزی، کشورهای حاشیه خلیج فارس، عراق، عربستان سعودی و غیره هنوز نتوانسته اند دولت ها و سازمان های مهمی مانند یونیسف را متقاعد کنند.

سال گذشته کمپین گام به گام تا توقف ناقص سازی جنسی زنان و ازدواج کودکان در ایران گزارشی از وضعیت ازدواج کودکان و ختنه دختران به کمیته حقوق بشر سازمان ملل ارائه داد.(۱) در این گزارش علاوه بر ارائه آمارهای دقیق، به مواد قانونی و نقض آن به طور مفصل پرداخته شده است.

چند روز پیش کمیته حقوق کودکان سازمان ملل علاوه بر انتقاد از ایران در زمینه افزایش اعدام و ازدواج دختران با اشاره به مواد قانونی ارائه شده در گزارش کمپین از عدم توجه ایران به وضعیت ختنه دختران نیز ابراز نگرانی کرد. این کمیته در یک گزارش بیست صفحه ای به موارد دیگری از نقض حقوق کودک در ایران نیز اشاره کرده است.

در بخشی با عنوان اعمال آسیب زا آمده است که بنابه ماده‌ی ۶۶۴ (بعد از اصلاح قانون، ماده ۶۶۳ به ۶۶۴ تغییر پیدا کرد) قانون مجازات اسلامی ناقص سازی جنسی زنان نوعی خشونت است که همچنان در مناطقی از ایران، هرمزگان و منطقه های کردنشین، انجام می گیرد. همچنین بنابر اجلاس عمومی شماره ۱۸ در سال ۲۰۱۴ با عنوان شیوه های مضر، به طور مشترک با کمیته رفع تبعیض علیه زنان بنا شد اقداماتی موثری در جهت اجرایی شدن ماده ۶۶۴ و جلوگیری از ناقص سازی جنسی زنان در سراسر کشور صورت بگیرد.

در ماده‌ی ۶۶۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ نیز آمده است که: “قطع و از بین بردن هر یک از دو طرف اندام تناسلی زن، موجب نصف دیه‌ی کامل زن است و قطع و از بین بردن بخشی از آن، به همان نسبت دیه دارد.” در این حکم فرقی میان باکره و غیر باکره، خردسال و بزرگسال، سالم و معیوب از قبیل رتقاء و قرناء نیست.

علاوه بر این ماده، مواد دیگری از همین قانون هم به مباحث مشابهی پرداخته اند: 
 ماده‌ی ۷۰۴: از بین بردن قدرت انزال یا تولید مثل مرد یا بارداری زن و یا از بین بردن لذت مقاربت زن یا مرد، موجب ارش اشت. 
 ماده‌ی ۷۰۷: از بین بردن کامل قدرت مقاربت، موجب دیه‌ی کامل است. 
 ماده‌ی ۷۰۸: از بین بردن یا نقص دائم یا موقت حواس یا منافع دیگر مانند لامسه، خواب و عادت ماهانه و نیز به وجود آوردن امراضی مانند لرزش، تشنگی، گرسنگی، ترس و غش، موجب ارش است. 
 ماد‌ی ۴۴۹: “ارش” دیه‌ی غیرمقدر است که میزان آن در شرع تعیین نشده است و دادگاه با لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تاثیر آن بر سلامت مجنی‌علیه و میزان خسارت وارده با در نظر گرفتن دیه‌ی مقدر و با جلب نظر کارشناس میزان آن را تعیین می‌کند. مقررات دیه‌ی مقدر در مورد ارش جریان دارد، مگر این‌که در این قانون ترتیب دیگری مقرر شود.

علاوه بر این در سال میلادی گذشته فعالیت های گسترده ای از سمت فعالین علیه تداوم ناقص سازی جنسی زنان صورت گرفت. خلاصه ای از این فعالیت ها: 
 انتشار کتابی با عنوان تیغ و سنت نوشته رایحه مظفریان در داخل ایران 
 راه اندازی کمپینی با عنوان گام به گام تا توقف ناقص سازی جنسی زنان در ایران 
 برگزاری اولین نشست تخصصی با عنوان تیغ و سنت در دانشگاه تهران 
 برگزاری اولین کارگاه بومی در بستک با عنوان ازدواج زودهنگام و ختنه دختران و صحبت با برخی مراجع اهل تسنن 
 برنده شدن جایزه میکروفون طلایی به دلیل ساخت برنامه ای ویژه در مورد ختنه دختران به تهیه کنندگی رویا کریمی مجد در فستیوال برنامه های رادیویی نیویورک 
 پخش فیلم به نام سنت ساخته کامیل احمدی 
 انتشار گزارشی از وضعیت ختنه دختران نوشته کامیل احمدی 
 انتشار مقالات تخصصی و گزارش هایی نوشته پروین ذبیحی، رایحه مظفریان و عثمان محمودی از فعالیت های ملی و منطقه ای 
 ارائه طرح مبارزه با ختنه دختران به مرجع ملی حقوق کودک و معاونت امور زنان ریاست جمهوری 
 امضای پیش نویس طرح اجرایی پیشگیری از ناقص سازی جنسی زنان توسط معاونت امور زنان ریاست جمهوری(۲)

پانوشت ها:

۱ – https://www.fgm.rayehe.org/wp-conte…

۲ – http://www.irna.ir/fa/News/81721492/