راهکار«ازدواج فرزندخوانده با سرپرست»

در ادامه معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده درباره ایرادات مطرح شده پیرامون ازدواج فرزند خوانده با سرپرست گفت: لایحه‌ای در دولت برای حذف تبصره ماده ۲۶ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست در دست اقدام است و به مراحل نهایی رسیده است. با حذف تبصره مذکور، این مشکل هم با توجه به انتقادات جدی که به آن مطرح بود، حل می‌شود. شهیندخت مولاوردی درباره ایرادات وارد بر ازدواج فرزندخوانده با سرپرست و سرانجام رفع آن افزود: لایحه‌ای در دولت برای حذف تبصره ماده ۲۶ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست در دست اقدام است و به مراحل نهایی رسیده است. با حذف تبصره مذکور این مشکل هم با توجه به انتقادات جدی که به آن مطرح بود، حل می‌شود. او ادامه داد: این لایحه در کمیسیون اجتماعی دولت تصویب شده است، اما هنوز در دولت به تصویب نرسیده است. باید به قانون گذشته که در آن اشاره‌ای به ازدواج فرزندخوانده با سرپرست نشده بود برگشت و موضوع مسکوت باشد.

۲۵‌درصد کودکان بهزیستی بی سرپرست‌اند

در ادامه رئیس سازمان بهزیستی با بیان اینکه در برابر‌هزار و ۶۰۰ متقاضی فرزند خواندگی، ۹۰۰ شیرخوار در کل کشور وجود دارد، گفت: از این میزان بر اساس آمار ما، ۲۰تا ۲۵‌درصد این کودکان فاقد سرپرست هستند که ما برایشان شناسنامه می‌گیریم و زمینه واگذاری شان را فراهم می‌کنیم و مابقی باید به صورت «امین موقت» به خانواده‌ها سپرده شوند. انوشیروان محسنی بندپی با بیان اینکه شیرخوارگاه آمنه یکی از بهترین شیرخواگاه‌های کشور است، افزود: در حال حاضر ۱۱۸ شیرخوار در این مرکز نگهداری می‌شوند. در کل کشور ۹۰۰ شیرخوار داریم. بسیاری از خانواده‌ها خواستار دریافت سرپرستی کودکان دختر هستند. او تاکید کرد: متقاضیان فرزند خواندگی زیاد هستند و سیاست ما این است که در اسرع وقت آنها را به خانواده‌ها واگذار کنیم. قانون تسهیلاتی در این زمینه قائل شد و حتی برای واگذاری فرزند به زنان مجرد هم اجازه صادر شده است. رئیس سازمان بهزیستی با بیان اینکه کودکانی که در این مرکز نگهداری می‌شوند عمدتا بد‌سرپرست هستند و زمینه واگذاری دائم آنها وجود ندارد، گفت: برای این موضوع هم قانونگذار مشخص کرده است که این فرزندان به صورت «امین موقت» به خانواده‌ها سپرده شوند و خانواده نسبت به مراقبت و تربیت آنها اقدام کند. البته در این زمینه متقاضی اندک است و بیشتر علاقه‌مند هستند به صورت دائم کودکانی را به فرزند خواندگی بپذیرند. بر اساس آمار، ۲۰ تا ۲۵‌درصد این کودکان فاقد سرپرست هستند که ما برایشان شناسنامه می‌گیریم و زمینه واگذاری‌شان را فراهم می‌کنیم. محسنی بندپی ادامه داد: مابقی یا بدسرپرست هستند یا به بیماری و اختلالاتی مبتلا هستند که درمان می‌کنیم. در عین حال خانواده‌ها را به طرح امین موقت تشویق می‌کنیم. او درباره به نام زدن بخشی از اموال به فرزندخوانده گفت: ما به لحاظ ظرفیت زوجین علاقه‌مند از منظر روحی، اجتماعی و برخورداری از بنیه اقتصادی باید اطمینان داشته باشیم و بدانیم کودک مراقبت‌های لازم را دریافت می‌کند. رئیس سازمان بهزیستی درباره محرمیت والدین با فرزندخوانده گفت: این مورد به لحاظ شرعی، قانونی و حقوقی حل شده و در شناسنامه‌شان ثبت می‌شود که آن کودک، فرزند این خانواده است.

قوانین فرزندخواندگی نیازمند بازبینی

یک فعال حقوق کودک درباره نقاط ضعف در تدوین قانون فرزند خواندگی می‌گوید: فرزند خواندگی در کشور ما یک سابقه دیرینه دارد، اما ساختار آن با کشور‌های خارجی متفاوت است. در ایران برای سرپرستی کودک سختگیری شده است. این در حالی است که از سال ۹۲ قانون جدید در زمینه سرپرستی زمینه ساز تحولات در این عرصه شد و تا حدودی توانست شرایط و تشریفات فرزندخواندگی را در کشور تسهیل کند. مونیکا نادی می‌افزاید: در این قانون تعداد والدین خواستار فرزند‌خوانده افزایش پیدا کرده و از سوی دیگر تعداد کودکان تحت فرزندخواندگی نیز افزایش یافته است. به گفته او با تغییر قانون درباره کودکان بی‌سرپرست بسیاری از مشکلات آنها برطرف شده است. هر چند با این تفاسیر باز هم قانون فعلی از نواقص معتددی برخوردار است. به گفته این حقوقدان اصلی‌ترین مشکل در قانون فرزندخواندگی قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست است که به‌تازگی تصویب و ابلاغ شده است، این قانون شرایط فرزندپذیری را دشوارتر کرده است و کودکان بدسرپرست را در ید ولی قهری قرار داده است، زیرا در این قانون جدید باید نام والدین اصلی کودک در شناسنامه بیاید و طبیعی است که این برای کودک مشکلاتی را ایجاد می‌کند. بر اساس این قانون اگر والدین این کودکان پیدا شوند ، دادگاه به سهولت می‌تواند حکم فرزند خواندگی را لغو کند. این فعال حقوق کودک می‌افزاید: این امر تمایل خانواده‌ها را به تحت سرپرستی قرار دادن این کودکان کاهش می‌دهد. این در حالی است که کودکان بد سرپرست بخش قابل توجهی از جمعیت این کودکان را تشکیل می‌دهند. از دیگر ایرادات قانون جدید این است که بر اساس ماده تبصره ۲۷ مساله ازدواج کودک و سرپرست ذکر شده است، با اینکه برای این امر لوایح اصلاحی تدوین شده است و هم اکنون نیز به این قانون رسیدگی می‌شود. به گفته او شاید یکی دیگر از نقاط ضعف این قانون نظارت و حمایت از خانواده‌های جایگزین باشد، چون عنصر نظارت بر زندگی کودک در خانواده چندان جدی گرفته نشده است. در واقع بهزیستی به عنوان متولی این امر باید به ساختار خانواده کمک کرده و به این شکل به خانواده‌ها کمک کند.

منبع