مهرنوش خرمی نژاد

ازدواج کودکان و نوجوانان یکی از مسائل پیچیده و نگران کننده است، زیرا در ازدواج زودهنگام به دلیل آن که فرد برای تشکیل خانواده هنوز به آمادگی و شرایط لازم روحی و جسمی نرسیده است ، نمی توان برای آن چشم انداز روشنی را ترسیم کرد.

یک نوجوان حتی اگر از میانگین تجربه، هوش و درک سن خود بالاتر باشد، باز هم به دلیل آمادگی نداشتن در پذیرش تعهدات زندگی توانایی مدیریت مسائل پیش رو را ندارد .
یکی از تبعات عمده و جدی ازدواج زود هنگام آسیب های روحی و جسمی بسیاری است که به زوج های کم سن و سال وارد می شود .
از این رو حتی اگر قانون مجوز ازدواج از سن خاصی را بدهد ، صرف رسیدن به سن بلوغ نمی تواند شرط خوبی برای ازدواج باشد زیرا زندگی مشترک مهارت های را می طلبد که درک آن نیاز به بلوغ روانی و اجتماعی دارد.
برخی خانواده ها دلیل ازدواج زودهنگام فرزندان خود را جلوگیری از گرایش احتمالی آنها به سمت فساد ذکر می کنند ، این نوع زندگی های مشترک با اتکا بر بنیه اقتصادی و اجتماعی سایر بزرگ ترهای خانواده دوام می آورد.
آنچه مهم و قابل تآمل می باشد ، این است که اغلب ازدواج های زودرس ، شکل اجباری و ناخواسته دارند و به عواملی مانند فقر، ناآرامی های اجتماعی، تعلقات قومی، انگیزه محافظت از دختران و قوانین بازدارنده مبتنی است .
در گفت وگویی با عطاء الله محمدی، روانشناس به بررسی و تحلیل مسئله ازدواج در سنین پایین و آسیب های روحی و جسمی این نوع ازدواج ها پرداخته شده است:
**س : بنابر آماری که اعلام شده است در ایران سالانه بیش از ۴۱ هزار ازدواج زیر ۱۵ سال صورت می گیرد . این نوع ازدواج زود هنگام را چگونه تحلیل می کنید ؟
– ازدواج یک تصمیم بسیار حیاتی در زندگی هرفرد است ، این امر باید در شرایطی اتفاق بیافتد که یک فرد به بلوغ جسمی ، عاطفی ، شناختی ، عقلی برای اداره یک زندگی رسیده باشد .
یک فرد به منظور آماده شدن برای زندگی دراجتماع و زندگی خانوادگی به زمان زیادی نیاز دارد واین آماده شدن نیازمند آموزش های علمی ، بهداشتی . . . دراز مدت است بنابراین افراد زیر ۱۵سال موقعیت و آمادگی برای ازدواج را ندارند زیرا به آن شرایطی که آمادگی برای ازدواج را فراهم می کند دست نیافته اند .
** س : ازدواج های زود رس چه آسیب های روحی و جسمی در پی دارد ؟
– آسیب ها ی روحی و جسمی بستگی به جامعه ای داردکه ازدواج زودرس در آن صورت می گیرد اگر جامعه ای کوچکتر و بسته تر باشد مثل یک روستا شاید این نوع ازدواج ها آسیب های کمتری داشته باشد زیرا در چنین جوامعی سنت های آموخته شده در حدی بوده است که یک فرد در سن نوجوانی بتواند یک زندگی را اداره کند اما در شهرهای بزرگ و محیط های بازتر که نیاز به مهارت های زندگی دارد آسیب های این گونه ازدواج بیشتر است .
نوجوانانی که در سنین پایین مجبور به ازدواج شده اند به دلیل آنکه نتوانسته اند دوران کودکی و نوجوانی خود را به درستی طی کنند به مرور زمان دچار بیماری روحی و روانی می شوند و خودکشی، فرار از خانه، روی آوردن به روسپی گری و افزایش کودکان مطلقه در جامعه به عنوان آسیب های ازدواج کودکان محسوب می شود .
همچنین ازدیگر آسیب های این نوع ازدواج ها این است که افرادی که در سنین پایین زندگی می کنند چون استقلال مالی ندارند به خانواده های خود وابسته می مانند و این وابستگی ، نبود اعتماد به نفس و عزت نفس پایین سبب نبود استقلال در زندگی و شروع اختلافات زناشویی می شود .
** س : چه راهکارهایی را برای پیشگیری از این نوع ازدواج ها پیشنهاد می کنید ؟
– مهمترین راهکار آگاه سازی مردم از طریق رسانه ها است و دیگر پژوهش های کاربردی می تواند اطلاعات دقیق تری را در اختیار مردم قرار دهد و سبب فرهنگ سا زی شود ، همچنین نیاز به تغییر قانون در زمینه سن ازدواج است تا از آسیب های روحی وجسمی این نوع ازدواج ها پیشگیری شود.
منبع